vrijdag 23 september 2011

Paspoort

Ik moet mijn paspoort laten verlengen want het verloopt binnenkort. En ik wil in de herfstvakantie misschien een paar dagen naar de zon met de kindjes, dus kan ik er ook niet meer te lang mee wachten. Omdat ik ook een brief van de gemeente ontvangen dat ik Patrick's rijbewijs en paspoort ongeldig moet laten maken, zag ik best op tegen een gang naar het gemeentehuis. Nadat ik het al een week of twee uitgesteld heb, ben ik net vanmorgen geweest.

Eerst het makkelijke, dacht ik nog, mijn paspoort. Nummertje getrokken en op mijn beurt wachten. Het duurde gelukkig niet lang voordat ik aan de beurt was. Pasfoto ingeleverd, vingerafdrukken gescand. Dat ging voorspoedig. Maar toen de vraag: 'Wilt u in het paspoort weduwe van Vriend opnemen, of wilt u het helemaal weglaten?' Sorry?!?!? Ben in tranen uitgebarsten.
Had ik maar een maand geleden mijn paspoort laten verlengen. Ik word hier zo verdrietig van...

zondag 18 september 2011

1 maand

Op de valreep van deze 18e september, toch een bericht.
Op de kalender zijn we één maand verder. De eerste maand. Al weer een 'mijlpaal' die (bijna) gepasseerd is. Confronterend, want alweer een maand verder. Maar aan de andere kant ook confronterend omdat het pas een maand is. Ik heb een beetje het gevoel dat ik in een tijdsvacuum zit; het ene moment is het heel dicht bij, heel rauw. Maar zeker de uitvaart - die ik als heel mooi, warm en liefdevol heb ervaren - lijkt heel lang geleden.

Ik heb minder moeite met de '18e' dan ik vooraf had gedacht. Voor mij zijn het cijfertjes. Moeilijker vind ik de donderdagen. Dat zijn aaneenschakelingen van flashbacks, van laatste blikken, voorzichtige lachjes, momenten samen. Wat ik ook heftig vond was het veranderen van de maand; was het opeens geen augustus meer. Het werd pijnlijk duidelijk dat de wereld weer doorging. En de eerste schooldag. Pffff, die kwam ook hard binnen. Er heerste zo'n gevoel van 'back to normal' terwijl het alles behalve normaal is.

Ik merk bij mezelf dat het gemis langzaam binnenkomt. De eerste hectiek van het regelen van de uitvaart tot het ingang zetten van de papierwinkel zit erop. Er is meer tijd om te voelen, te beseffen, te missen. De leegte wordt zichtbaar, voelbaar. Ik heb het al eerder geschreven, maar ik dacht dat ik een beetje voorbereid was op wat ging komen. Maar dat is toch totaal niet het geval. Weten versus voelen. Wat een wereld van verschil.

Toch gaat het best redelijk. Met mij en ook met de kindjes. Die zijn zo jong, zo flexibel, onbevangen en zichzelf. Wat ben ik trots op ze. Ook zij zitten in een achtbaan, maar ze realiseren het zich niet. Hebben nog geen idee dat hun papa er echt niet meer zal zijn. Missen hem bij vlagen. Thijmen 'zoekt' minder in huis. En Jasmijn heeft het er regelmatig over, verwerkt het in het spelen (alle poppen zijn ziek en gaan dood "is voor nep hoor mama!!"), maar kan ook zomaar opeens vragen waar papa is; "zit papa soms in Amsterdam??". Een 'oh ja!' volgt vaak op mijn uitleg dat hij er niet meer is. Of zomaar uit het niets vragen of overleden hetzelfde is als dood...
Vorige week zijn eindelijk ook de fotoboekjes gekomen; een boekje voor Thijmen met de foto's van hun samen en een eigen boekje voor Jasmijn met haar foto's met Patrick. Ik vind het heel mooi om te zien dat ze best vaak in het boekje kijken. Of foto's kusjes geven.

donderdag 15 september 2011

Batterij scheerapparaat

In de badkamer knippert het lampje van Patrick's scheerapparaat. Nog 11 minuten en dan is de batterij leeg. Het knippert al een paar dagen. Het knippert maar door, en ik doe niets. In mijn hoofd worstel ik; apparaat in de oplader of apparaat opbergen. In de oplader voelt stom, want niemand gebruikt het apparaat. Maar opbergen voelt heel naar, net alsof ik Patrick's sporen wil uitwissen. Wegdoen is nog helemaal geen optie... Ik wil helemaal niets. Als ik al iets zou 'willen', dan is het terug naar hoe het was. Hoefde ik me ook niet met dit soort zaken bezig te houden..

Er zijn zo ontzettend veel 'knipperende lampjes'. Patrick's mobiele telefoon, de electrische tandenborsten, geplande opnamen van Top Gear... En allemaal komen ze even hard binnen; ik moet er iets mee, maar wat?
En als klap op de vuurpijl kreeg ik vandaag mijn jaarlijkse pensioenoverzicht. "Geen partner bekend." Ze hebben hun administratie in ieder geval wel op orde, maar wát een rotzin. Bijna net zo'n rotwoord als 'weduwe' of 'halfwezen'...

donderdag 8 september 2011

Rouwen, hoe doe je dat?

Als er nog niets aan de hand is, als je gelukkig bent met elkaar, dan denk je ongetwijfeld wel eens hoe het zou zijn als die ander er opeens niet meer is. De afgelopen jaren is dat, zeker in slechte periodes van Patrick's ziekte, best wel eens door mijn hoofd geschoten. Beelden drongen zich dan op van donkere dagen, verontreddering, dikke ogen van het huilen.

Maar toch, ik dacht dat ik wel een beetje voorbereid was op wat ging komen. Gewoon omdat je je realiseert dat het onvermijdelijke zich niet oneindig laat verslaan. Maar dat is niet zo. Niets heeft mij voorbereid op dit. En het is heel anders dan ik had verwacht.

Vandaag zijn we 3 weken verder. Ik loop niet de hele dag te huilen. Ik functioneer nog best - het huis is min of meer op orde (zoals het bij ons zou zijn ;-)), er staat elke dag eten op tafel, de kindjes hebben schone kleren aan en zijn ongeveer op tijd op school en de creche. Bij vlagen is het gezellig, zeker met alle aanloop. Maar toch. Ik heb een continue knoop in mijn buik, kan nergens enthousiast over worden. Voel me leeg, alleen, wisselvallig. Heb nergens energie voor; zit uren op de bank tegen iets aan te hikken en daarna ben ik afgedraaid. Ik zou zo graag deze wirwar aan heftigheid willen bespreken, maar degene met wie ik dat wil doen, zegt niets terug. Mijn hoofd voelt dof, murw. Net alsof het allemaal niet binnenkomt. Zoveel onzekerheid, verwardheid en zeeën van tijd door de leegte die Patrick achterlaat en de extra tijd die is ontstaan doordat een heleboel zorgtaken en stress zijn weggevallen. Wat een slechte combinatie zeg...

maandag 5 september 2011

Eerste schooldag

Vandaag is de school weer begonnen. Het begon al goed; we hadden ons bijna verslapen. Maar misschien was dat maar goed ook, konden we er niet te veel bij stil staan.
Ik merkte pas bij het weg fietsen op school hoe heftig ik het eigenlijk vond. Het voelt alsof het 'normale' leven weer begint. Maar het is alleen niet normaal. Alsof we opgejaagd worden door de tijd, terwijl het nog maar zo kort geleden is. Dat had ik ook al met het veranderen van de maand. Daardoor ging het van '2 weken' naar 'vorige maand'. Dat klinkt en voelt heel anders, terwijl je juist wilt dat het niet verandert. Dat het wordt zoals het was (maar dan met minder ziekte)...

Voor de vakantie hadden we een routine ontwikkeld waarin Patrick de boterhammetjes voor Jasmijn smeerde. Dat was zijn quality time met de kinderen. Het doet pijn om dat nu zelf te moeten doen...

Ik ben benieuwd hoe het nu is met Jasmijn. Toen we het schoolplein opfietsten, zei ze dat ze verdrietig was omdat ze papa miste. In de gang vertelde ze ieder kindje dat ze tegenkwam (die ze kende dan) 'weet je, ik ben verdrietig. Mijn papa is dood'. Ja zei ik dan maar, dat is echt heel verdrietig he - terwijl ik de geschrokken blikken van de ouders ontweek... Ook rende ze gelijk op de juf af en vertelde ze het. Om eraan toe te voegen dat we ook 2 nieuwe katjes hebben, dat ze een hele mooie roze tutu, tasje en armbandjes van Lynn heeft gekregen en een nieuwe tandenborstel van mama. Tja, alles staat in een perspectief he...

Afgelopen donderdag had ik al even met Jasmijn's juffen gesproken; om natuurlijk wat extra aandacht voor Jasmijn te vragen, maar ook om te besrpeken hoe we er in de klas mee omgaan. Ik heb er een goed gevoel over en er is ook een brief gemaakt voor de ouders van haar klasgenootjes (zie hieronder). Al blijf ik wel vinden dat Jasmijn het nu echt super goed doet. Het is natuurlijk ook niet niks.

Beste ouders, verzorgers,

Wij hebben de verdrietige mededeling dat de vader van Jasmijn, uit de apengroep, op 18 augustus j.l. is overleden.
Haar vader, Patrick, was gedurende een lange periode ziek (hij had kanker).
In de klas hebben we dit verteld.

Mocht uw kind met vragen of opmerkingen hierover thuis komen, adviseren wij - in overleg met Jasmijn haar moeder Michelle - het volgende:
* wees duidelijk en ga het gesprek niet uit de weg. Is het een te confronterende vraag of weet u het antwoord niet, benoem dat dan gewoon.
* jonge kinderen zijn op zoek naar feiten, het proces, en hebben nog niet de associatie met ‘dood’ die ouderen wel hebben. Ze zijn er niet bang voor en stellen vaak hele concrete vragen. Ze nemen tot zich wat ze kunnen bevatten en het is goed mogelijk dat ze er op verschillende momenten op terug zullen komen. Als ze antwoord hebben op hun vraag gaan ze vaak weer lekker door met spelen.
* wanneer iemand is overleden - slaapt hij niet (anders wordt uw kind misschien bang om te gaan slapen). Hij/zij is dood, haalt geen adem meer en het hart klopt ook niet meer. Als je dood bent, word je nooit meer levend. (‘Nooit meer’ kun je eventueel concreter maken door een heleboel voorbeelden te geven van leuke en minder leuke dingen die nooit meer kunnen: nooit meer kusjes geven, nooit meer je kamer opruimen, nooit meer spelen, nooit meer haren wassen, … etc.)
* hij is niet op reis (anders durft uw kind misschien niet meer op reis)
* wanneer iemand ziek is, gaat hij meestal niet dood. Benoem de verschillende soorten ziekten (griep, verkouden, waterpokken, gebroken been en hele erge ziekten als kanker, aids, etc.) en leg ook uit dat er verschillende gradaties zijn van ziek zijn (spugen, koorts, pijn, niet zo lekker, hangerig, etc..
* wellicht vraagt uw kind ook of u zelf dood gaat. U kunt niet beloven dat u niet dood zult gaan , hooguit dat u uw best zult doen om heel oud te worden. (En dat je meestal heel oud bent als je dood gaat.)

Jasmijn haar vader is een ster.

Als u nog vragen heeft, kom gerust langs.
Met vriendelijke groet,

Tineke en José